Recensie: Wij hebben het geweten van Catherine Chidgey

Over de Tweede Wereldoorlog zijn al ontelbaar veel romans geschreven, maar het boek van Catherine Chidgey is wel uniek te noemen. In grote lijnen is het verhaal namelijk gebaseerd op de verklaringen van een Duitse Sturmbannführer bij de processen van Neurenberg. Dankzij de prettige schrijfstijl van de auteur is het boek echter heel toegankelijk.

Over het boek

  • Titel: Wij hebben het geweten
  • Auteur: Catherine Chidgey
  • Uitgeverij: Uitgeverij Mozaïek
  • Oorspronkelijke titel: Remote sympathy
  • Vertalers: Jessica Brouwer en Pauline Onderwater
  • Jaar van uitgave: 2023
  • Aantal pagina’s: 480 blz.

Waar gaat Wij hebben het geweten over?

Wanneer de Tweede Wereldoorlog uitbreekt verhuizen Greta en haar gezin naar een huis naast Buchenwald. Naïef als Greta is probeert ze weg te kijken van de gruwelen die zich naast de deur afspelen. Maar de pijn in haar eigen lichaam is moeilijker te negeren.

Haar man Dietrich is een ambiteuze SS’er die voor Führer en vaderland getallen boven mensen stelt. Maar als zijn vrouw steeds zieker wordt, laat hij in het geheim de arts en politiek gevangene Lenard Weber naar Buchenwald overplaatsen om haar te behandelen.

Met elkaar creëren ze een web van leugens waar ze, om de hoop niet te verliezen, koste wat het in kost in willen blijven geloven. Wanneer de oorlog ten einde loopt zijn hun levens voorgoed veranderd. Maar kunnen zij wat ze geweten hebben ooit rechtvaardigen?

Hoe zit het boek in elkaar?

Het boek is opgebouwd in verschillende delen. Per deel lees je afwisselend een hoofdstuk van SS’er Dietrich, zijn vrouw Greta en arts Lenard Weber. Af en toe komt er een kort stukje tussendoor vanuit de burgers van Weimar. De stukjes over Dietrich zijn gebaseerd op de verklaringen van Otto Barnewald, een SS’er die onder andere drie jaar de kampadministratie van Buchenwald voerde. De passages over Greta vormen haar fictieve dagboek en de fragmenten van Lenard Weber zijn brieven die hij na de oorlog aan zijn dochter zou hebben geschreven. Dit haalt meteen een stukje dramatische spanning uit het boek, doordat je vanaf het begin al weet dat hij de oorlog zal overleven.

Bekijk ook:  25 romans die zich afspelen in Frankrijk

Recensie Wij hebben het geweten van Catherine Chidgey

Catherine Chidgey heeft zich danig verdiept in de kunst van het schrijven en dat blijkt ook wel uit haar schrijfstijl. Het boek leest prettig weg en je wordt vanaf de eerste pagina in dit indringende verhaal gezogen. Een bijzonder element is dat het verhaal grotendeels gebaseerd is op de verklaringen van de Duitse Sturmbannführer Otto Barnewald. Daardoor krijgt deze roman extra diepte, want in grote lijnen is het waargebeurd.

Bovendien maakt het bij de lezer veel emoties los. Doordat je de personen uit het verhaal in zekere mate ‘kent’, komt het getuigenis van deze SS’er des te onrechtvaardiger over. Door dit boek kun je je verplaatsen in de mensen die daar in die zaal in Neurenberg hebben gezeten en machteloos de verhalen aanhoorden die de Duitse kopstukken aanvoerden. Het maakt deels ook duidelijk waarom het bijvoorbeeld voor sommige tolken emotioneel zo zwaar was, dat zij hun werk niet konden of wilden voortzetten en vroegen vervangen te worden.

In dit geval zijn de transcripties overigens vrij neutraal en is duidelijk dat de SS’er probeert zichzelf vrij te pleiten. Het is dus niet zo dat heftige oorlogsmisdaden tot in detail beschreven worden, wat in verklaringen van sommige andere nazi-kopstukken wel het geval is geweest.

De verhaallijn van Greta, de vrouw van Dietrich, laat zien hoe het was om vanaf de zijlijn machteloos toe te kijken. Een gevoel dat ook doorgetrokken kan worden naar deze tijd, waarin op diverse plaatsen ter wereld hevige oorlogen woeden, maar waar je soms niet eens weet van hebt of wilt hebben. Het is nog indringender als je je realiseert dat je hier als individu vaak niets aan kunt veranderen. Je kunt het leed van degenen in je omgeving verlichten, maar voor je gevoel is dat altijd ontoereikend. Greta gaat echter op een geheel eigen manier met de oorlog en de nabijheid van het kamp om, zoals je in het boek kunt lezen. Zij kampt ook met haar eigen problemen, want ze is ernstig ziek.

Bekijk ook:  Alle boeken van Marga Minco: literaire klassiekers

Het verhaal wordt steeds rauwer en heftiger, als een parallel aan de oorlog zelf. Maar het einde van het boek biedt ook hoop.

Wij hebben het geweten Catherine Chidgey

Is Wij hebben het geweten een aanrader?

Wij hebben het geweten is een mooi geschreven roman met een indrukwekkende boodschap. Het is een aanrader voor iedereen die geïnteresseerd is in de Tweede Wereldoorlog. Ook de ziekte van Greta is een belangrijk thema in het boek. Verder is het een boek met een interessante psychologische kwestie. Je verplaatst je al snel in de hoofdpersonen en ervaart onder andere ook hoe makkelijk de val is om toe te kijken en niets te doen. Dat maakt het verhaal enigszins beklemmend, maar doordat de auteur er ook een boodschap van hoop in weet te verweven, sla je het boek uiteindelijk toch met een goed gevoel dicht.

Over Catherine Chidgey

Catherine Chidgey werd geboren op 8 april 1970. Deze Nieuw-Zeelandse auteur komt oorspronkelijk uit Auckland en groeide op in Hutt Valley. Ze voltooide een Bachelor of Science op het gebied van psychologie en haalde vervolgens een Bachelor of Arts in Duitse taal- en letterkunde. Dankzij een beurs volgde ze in 1993 een studie aan de Vrije Universiteit van Berlijn en in 1997 keerde ze terug naar de Victoria University of Wellington om een master in creatief schrijven te behalen. Met haar boeken won ze diverse prijzen, zoals de New Zealand Book Awards en de Commonwealth Writers’ Prize.

Tussen haar derde en vierde roman zit maar liefst dertien jaar. Chidgey verklaarde dat onvruchtbaarheidsproblemen haar ervan weerhielden in die periode te schrijven. In 2015 kregen zij en haar man eindelijk hun langverwachte dochter. Sinds 2021 woont Chidgey met haar gezin in Hamilton.

Leesinspiratie delen? Word dan lid van onze boekengroep op Facebook. Hier kun je jouw favoriete boeken delen en anderen om tips vragen. Natuurlijk delen wij daar ook onze winacties en de laatste boekennieuwtjes.

Dit artikel bevat affiliate links. Als je hierop klikt en een bestelling plaatst, ontvangen wij een percentage, maar jij betaalt gewoon het normale bedrag voor je product. 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *