Steven Lee Myers maakte de opkomst van Poetin van dichtbij mee in zijn functie als correspondent voor de New York Times. Hij schreef een biografie over Poetin, de meest complete in de westerse wereld: De nieuwe tsaar. Hieronder lees je meer over de historische setting en vind je een recensie van De nieuwe tsaar.
Inhoudsopgave
De historische setting
In 1991 werden Oekraïne en Belarus (Wit-Rusland) onafhankelijk. Daarmee leek het proces van uiteenvallen van de Sovjet-Unie voltooid nadat eerder het communisme was gevallen en het ijzeren gordijn was verdwenen. Wat overbleef was het grootste land ter wereld met een flink nucleair arsenaal. De dreiging van een wereldmacht leek echter verleden tijd evenals de koude oorlog. In het westen werd opgelucht ademgehaald. Het komende decennium was bepaald geen succes voor het nieuwe Rusland op economisch of democratisch gebied. Verder kreeg de georganiseerde misdaad steeds meer greep op het land.
In het westen was er weinig interesse voor wat er gebeurde in Rusland, er was immers een nieuwe vijand opgestaan in de vorm van het islamitisch terrorisme. In 1999 viel een ex-officier van de KGB op in St. Petersburg als een goede bestuurder en maakte hij soms met harde hand een einde aan enkele misstanden in die stad. De nieuwe elite (miljardairs die volop geprofiteerd hadden van de val van het communisme) zag wel wat in deze kleine sterke man. In het westen werd verzucht dat de Russen blijkbaar niet zonder een dictator konden leven en ieder volk de regering krijgt, die het verdient.
Toen Poetin de macht kreeg in 2001 sprak hij veel met westerse journalisten en was ook echt nieuwsgierig hoe er over hem en Rusland werd gedacht in het rijke deel van de wereld. Na enige tijd voelde hij zich vernederd en kreeg het gevoel dat Rusland niet het respect kreeg dat het verdiende. Hij sprak niet meer met de pers uit het buitenland en accepteerde geen kritiek meer van de binnenlandse pers. Het uiteenvallen van de Sovjet-Unie noemde hij de grootste geopolitieke ramp van de 20e eeuw. Toch verraste hij het westen compleet met zijn inval in Oekraïne in 2022 en zijn tsaristische ambities.
Wie is Steven Lee Myers?
Myers is al vele jaren correspondent voor de New York Times. Hij heeft de opkomst van Poetin meegemaakt en evenals andere journalisten veel met hem gesproken. Hij vertrok uit Moskou voordat Poetin de teugels extreem strak aantrok. Zijn boek wordt gezien het meest complete werk van een westerse schrijver over Poetin.
Waar gaat De nieuwe tsaar over?
Steven Myers volgde Poetin vanaf zijn op opkomst op de voet als correspondent in Moskou voor The New York Times. In deze schitterende biografie (de eerste complete in de westerse wereld) ontrafelt Myers op heldere en evenwichtige wijze hoe Poetin het grootste land op aarde al 20 jaar lang in zijn greep weet te houden, door zijn even meedogenloze als briljante manipulatie van de media, door het verdelen van macht, rijkdom en invloed over een kleine groep hondstrouwe jeugdvrienden uit St. Petersburg, door het genadeloos uitschakelen van elke vorm van oppositie, door terug te grijpen op de ideologie van het tsarenrijk en door de Russisch-orthodoxe kerk opnieuw tot steunpilaar van de staat te bombarderen.
Poetin is in Rusland, ondanks alle massale protesten, mateloos populair. Niet alleen onder bejaarden met nostalgie naar het communisme, maar juist ook onder jongeren. Na het bandeloze wildwestkapitalisme, de welig tierende misdaad en corruptie, de armoedeval en het internationale prestigeverlies die volgden op de ondergang van de Sovjet-Unie, wist Poetin in de ogen van veel Russen eindelijk orde op zaken te stellen.
De nieuwe tsaar is een biografische tour de force. Myers ziet Poetin als een onberekenbare dictator met achtervolgingswaan die zich nauwelijks nog openstelt voor objectief advies en steeds meer in een isolement raakt. Dat hij onder andere in Zwitserland een privévermogen van naar schatting veertig miljard dollar heeft ondergebracht is in Rusland even geheim als de rest van zijn privéleven, waarover slechts bij toeval iets doordringt in de openbaarheid.
De nieuwe tsaar leest als een spannende roman en is van groot belang voor iedereen die gefascineerd is door het verschijnsel Poetin en tevens voor iedereen die geïnteresseerd is in de toekomst van de wereld en de rol die het nieuwe brutale en agressieve Rusland daarin speelt.
Recensie De nieuwe tsaar
Met meer dan 600 bladzijden in de paperback mag dit beslist een flink boek worden genoemd. Ondanks het feit dat het een biografie is, leest het als een spannende roman. Er is een duidelijke tweedeling in het boek. De jonge jaren en de opkomst van Poetin worden relatief objectief beschreven. Naarmate het boek vordert wordt de teneur donkerder. Dan merk je dat Myers een Amerikaan is die een hekel heeft gekregen aan Poetin. De toon wordt vaak suggestief en er ontstaat een angstwekkend beeld van de macht van een autocraat die zich door niemand laat beïnvloeden. Geen prettig idee dat juist deze man de beschikking heeft over een enorm nucleair arsenaal. Een minpuntje is dat Myers bij zijn tekstverwijzingen vaak de NewYork Times aanhaalt, bepaalt geen objectieve bron. Concluderend is het een boek dat een beter inzicht geeft in wat Poetin denkt en waarom zoveel Russen hem steunen.
Rosalyn van Moorselaar is de drijvende kracht achter Meerlezen.nl. Haar wereld bestaat uit boeken. In haar kinderjaren was ze al een fervent lezer, maar al snel kwam ze ook op professioneel terrein tussen de boeken terecht. Al jong kreeg ze een baan in de bibliotheek, waarbij ze in eerste instantie vooral boeken innam en sorteerde, maar later veel meer een adviserende rol kreeg. Het talent om titels te adviseren op basis van gelezen boeken zet ze nu graag in voor Meerlezen.nl. Het schrijven voor Meerlezen.nl is voor haar hobbymatig, in het dagelijks leven is ze… boekvertaler!