Onlangs verscheen het boek Generatie Angststoornis van Jonathan Haidt. Het kaart een probleem aan wat we inmiddels ook in Nederland zien gebeuren: jongeren leven meer in de virtuele wereld en minder in de fysieke wereld. Wat doet dat met hen, met hun omgeving en met hun medemensen? Wat kunnen we doen om onze jongeren te beschermen? Jonathan Haidt gaat in dit boek in op de problematiek rondom het gebruik van smartphones, met name sociale media, door kinderen.
Inhoudsopgave
Alle boeken van Jonathan Haidt
Jonathan Haidt heeft boeken geschreven over diverse onderwerpen. Niet al zijn boeken zijn in het Nederlands vertaald, sommige hebben daarvoor wellicht ook een te Amerikaanse setting, maar onderstaand vind je de boeken die wel in het Nederlands vertaald zijn.
| Titel | Verkrijgbaar als | Jaar van uitgave | Originele titel |
|---|---|---|---|
| Het rechtvaardigheidsgevoel | Paperback E-book | 2021 | The Righteous Mind |
| De betutteling van de Amerikaanse geest | Paperback E-book | 2022 | The Coddling of the American Mind |
| Generatie Angststoornis | Paperback E-book | 2024 | The Anxious Generation |
Wie is Jonathan Haidt?
De Amerikaan Jonathan Haidt werd geboren in 1963. Hij is een sociaalpsycholoog die zich vaak verdiept in de moraal van de mens en het gebruik van smartphones. Hij draagt het principe uit van positieve psychologie en is daarbij vooral op zoek naar methodes om gelukkiger te worden zonder dat daar per se een professional hulp bij hoeft te bieden.
Op zijn eigen website kun je meer over de schrijver en psycholoog lezen. Deze informatie is in het Engels. Voor wie interesse heeft, er zijn ook Engelstalige podcasts te beluisteren.
Recensie Generatie Angststoornis van Jonathan Haidt
Dat het gebruik van sociale media verslavend is, blijkt wel als je het nieuws daaromtrent een beetje volgt. Maar hoe verslavend is het nu echt en wat zijn de effecten op jongeren? Hoe ga je deze problemen te lijf? Van Uitgeverij Ten Have ontving ik een recensie-exemplaar van het boek Generatie Angststoornis van Jonathan Haidt. Hieronder kun je lezen wat je van dit boek mag verwachten.
Waar gaat het boek over?
Generatie Angststoornis, Jonathan Haidt
In dit boek ontwaart de sociaal psycholoog Jonathan Haidt een pijnlijke paradox: terwijl we onze kinderen in de fysieke wereld meer en meer beschermen, laten we ze in de digitale wereld vogelvrij. Haidt laat zien dat deze ontwikkeling en de opkomst van de iPhone en sociale media hebben geleid tot een enorme stijging in het aantal mentale problemen onder tieners en jongeren. Denk hierbij vooral aan klachten als angststoornissen, depressies en zelfmutilatie.
De effecten op de sociale en neurologische ontwikkeling van kinderen zijn schrikbarend. Haidt legt uit waarom sociale media meisjes meer schaden dan jongens en waarom jongens zich terugtrekken uit de echte wereld naar de virtuele wereld, met rampzalige gevolgen voor henzelf, hun families en de samenleving.
Hoe zit het boek in elkaar?
Het boek heeft een duidelijke opbouw, met een helder achtergrondverhaal, een uitgebreide probleemstelling en hoe het opgelost kan worden. Het is ook heel fijn dat hier zowel voor overheid en techbedrijven als voor scholen en ouders handgrepen worden gegeven, zodat het ook echt gezamenlijk aangepakt kan worden. Als eenling is er nauwelijks tegen te vechten, omdat je kind dan weer een buitenstaander wordt omdat hij of zij níet over een smartphone/sociale media beschikt, of omdat alleen bij hem of haar de schermtijd beperkt wordt. Er wordt afzonderlijk op de problemen onder meiden en de problemen onder jongens ingegaan.
De aanleiding voor het boek
Heb jij er wel eens over nagedacht wat smartphones in het algemeen en sociale media in het bijzonder met kinderen doen? Persoonlijk had ik al vrij jong een telefoon op zak, maar dit was destijds nog een Nokia en geen smartphone. Het verschil tussen een vroege mobiele telefoon en de huidige smartphone is natuurlijk enorm. Waar je vroeger al blij was met een spelletje als Snake, heb je inmiddels honderdduizenden apps om uit te kiezen. Dat zijn niet alleen games, maar ook sociale media, die eigenlijk gebouwd zijn om zoveel mogelijk van je tijd in beslag te nemen. Als volwassene kun je dat al moeilijk weerstaan, maar hoe zit dat dan met kinderen? In het boek van Jonathan Haidt is treffend een van de problemen van onze tijd weergegeven.
Wat mag je verwachten van Generatie Angststoornis?
Het boek is behoorlijk uitgebreid en daarin zie je Haidts achtergrond als wetenschapper terug. Hij probeert alles goed te onderbouwen en met bewijsmateriaal te staven. Het is soms heel schrijnend om te lezen, omdat Haidt ook met voorbeelden uit de praktijk komt die er niet om liegen. Je leest onder andere over tieners die hun kamer niet meer uit durven komen en zelfs gebruikmaken van een kattenbak om maar niet naar het toilet te hoeven. Dat raakte me enorm. Er staan heel veel problemen in, maar ook heel veel praktische tips die je als ouder echt kunnen helpen om beslissingen te nemen, niet alleen op het gebied van bijvoorbeeld schermtijd, maar ook als het gaat om vrij spelen. Wat Haidt aandraagt, kan meteen in de praktijk worden toegepast, ook in Nederland.
Tips voor iedereen
Haidt geeft aan dat het probleem collectief opgelost moet worden, maar geeft daarbij ook nuttige handreikingen in kleine stappen. Dat begint al met de ouders van één klas. De wereld van een kind is doorgaans nog vrij klein, waardoor ook kleine aanpassingen groot verschil kunnen maken. Er staan tips in voor ouders van kinderen in allerlei leeftijden. Dit is opgedeeld in:
- baby’s, peuters en kleuters van 0 tot 5 jaar
- kinderen van 6 tot 13 jaar
- tieners van 13 tot 18 jaar
Daardoor is het boek een praktische handreiking voor iedere ouder.
Verder kun je in zijn tips voor scholen ook lezen dat er niet alleen regels gesteld kunnen worden voor het gebruik van de mobiele telefoon in de klas, maar er worden ook vele tips gegeven om kinderen bijvoorbeeld weer meer te laten spelen en om de jongens meer bij de klas te betrekken. Het voelt dan wel goed dat Nederland een van de landen is die vooroploopt in het verbieden van het gebruik van een mobiele telefoon/tablet/smartwatch in de klas, zowel op basisscholen als op middelbare scholen.
Daarnaast roept Haidt ook de overheid en techbedrijven tot verantwoording. Zij zijn de partijen die een minimale leeftijd van bijvoorbeeld 16 jaar kunnen voorschrijven als het gaat om ‘digitale volwassenheid’. Er zijn inmiddels zeer veel betrouwbare bedrijven voor leeftijdsverificaties, zodat dit geen belemmering hoeft te zijn.
Een rake conclusie
De conclusie van Haidt is zeer rechtuit en roept ons allemaal op tot actie. Daarom raad ik je hierbij aan om dit boek te lezen en je zo meer bewust te worden van wat smartphones en sociale media in het bijzonder met onze kinderen doen. Kom in actie, nu het nog kan!
Een aantal treffende zinnen uit het boek:
- ‘Een onderzoek uit 2014 onder kinderen van 6-12 jaar, uitgevoerd door het tijdschrift Highlights, ontdekte dat 62 procent van de kinderen aangaf dat hun ouders “vaak afgeleid” zijn als ze met hen proberen te praten. Toen hun gevraagd werd naar de redenen waarom hun ouders afgeleid werden, was de mobiele telefoon het belangrijkste antwoord.’
- ‘Dat is de ironie van sociale media: hoe meer je je eraan overgeeft, hoe eenzamer en depressiever je wordt.’
Is dit non-fictieboek een aanrader?
Dit is een boek dat iedereen gelezen zou moeten hebben. Vooral als je direct betrokken bent bij kinderen, omdat je ze zelf hebt of vanwege je werk, is het een boek waar veel nuttige informatie in staat. Het leest ook als een trein, omdat Haidt een duidelijk beeld weet te schetsen, een zorgwekkend beeld, maar toch ook met praktische oplossingen komt. Het zet je aan tot het ondernemen van actie. En hoe meer mensen dit boek lezen, hoe meer we de volgende generatie kunnen beschermen tegen de invloed van sociale media en andere digitale invloeden.
Wil je meer van dit soort boeken lezen? Dan kun je denken aan auteurs als:
– Cal Newport
– Johann Hari
– David Brooks
Dit boek ontvingen wij van de uitgever in ruil voor onze eerlijke, onafhankelijke mening.
Leesinspiratie delen? Word dan lid van onze boekengroep op Facebook. Hier kun je jouw favoriete boeken delen en anderen om tips vragen. Natuurlijk delen wij daar ook onze winacties en de laatste boekennieuwtjes.
Bekijk nu de nieuwste boeken op bol.
Dit artikel bevat affiliate links. Als je hierop klikt en een bestelling plaatst, ontvangen wij een percentage, maar jij betaalt gewoon het normale bedrag voor je product.
Rosalyn van Moorselaar is de drijvende kracht achter Meerlezen.nl. Haar wereld bestaat uit boeken. In haar kinderjaren was ze al een fervent lezer, maar al snel kwam ze ook op professioneel terrein tussen de boeken terecht. Al jong kreeg ze een baan in de bibliotheek, waarbij ze in eerste instantie vooral boeken innam en sorteerde, maar later veel meer een adviserende rol kreeg. Het talent om titels te adviseren op basis van gelezen boeken zet ze nu graag in voor Meerlezen.nl. Het schrijven voor Meerlezen.nl is voor haar hobbymatig, in het dagelijks leven is ze… boekvertaler!
Dit klinkt als een heel belangrijk boek voor iedereen met kinderen. Ook wel een beetje angstaanjagend…